|
Archaeologica Hereditas. Prace Instytutu Archeologii UKSW. Tom 8
Konserwacja zapobiegawcza środowiska. Tom 4. Dziedzictwo kulturowe w lasach
Pod red. J. Wysockiego.
Warszawa – Zielona Góra 2017
Wydawca: Fundacja Archeologiczna, Zielona Góra – UKSW Warszawa
ISBN 978-83-946469-2-3 (UKSW)
ISBN 978-83-940985-7-5 (Fundacja Archeologiczna)
ISSN 2451-0521 (seria wydawnicza)
Przekazujemy czytelnikom kolejny tom serii „Archaeologica Hereditas”, tym razem poświęcony dziedzictwu kulturowemuw lasach. Zaprezentowana w nim problematykatraktuje szeroko o różnych aspektach i składnikach dziedzictwa kulturowego znajdującego się na terenach leśnych lub związanego z obszarami lasów oraz kwestiach związanych z zarządzaniem tą częścią dziedzictwa kulturalnego ludzkości, ale także światowego dziedzictwa przyrodniczego.
Las, będący niegdyś pierwotną strukturą przyrodniczą kształtującą się w oparciu o warunki glebowo-wodne i zmieniające się stosunki klimatyczne, od co najmniej kilkuset lat został przez cywilizację człowieka poddany silnej antropopresji, w wyniku której zostały podjęte próbyprzekształcenia go w „fabrykę drewna”. Na niektórych obszarach świata z „zadowalającym” skutkiem. Jednakże las, będący fascynującym tworem przyrody pełnym różnorodnych form życia florystycznych i faunistycznych, nie dał się do końca okiełznać i oswoić. Nadal jest niewyczerpanym rezerwuarem różnych form życia i ich związków, a także księgą, w której zapisane są nie tylko dzieje przyrody, ale także historia rozwoju człowieka, od wczesnych etapów jego istnienia, kiedy to las zapewniał mu przetrwanie, poprzez ślady różnych faz rozwoju cywilizacyjnego, które przetrwały, często właśnie dzięki pokryciu lasami, po pozostałości bliskich współczesności zabiegów o charakterze przemysłowym, czy militarnym, którym jednak las nie uległ. Ważnym aspektem istnienia lasów są też ich walory estetyczne i krajobrazowe, a także środowiskowe.
Wszystkie te aspekty leśne współcześnie podlegają badaniom naukowym, których wyniki często zaskakujące, dają asumpt do dalszych prac badawczych, a także pozwalają określać kierunki działań mających na celu zachowanie i ochronę wszystkich elementów dziedzictwa
kulturowego i przyrodniczego zawartego w lasach, przy jednoczesnym racjonalnym wykorzystaniu ich jako „fabryki” nie tylko drewna, ale także tlenu, owoców i grzybów i ptasich tryli, a także muzeum przyrody i historii cywilizacji człowieka.
Wiele ze wskazanych tu zagadnień zawartych zostało w prezentowanym tomie.
Zapraszamy do lektury.
Jacek Wysocki
Spis treści:
Jacek Wysocki – Wprowadzenie
Karol Piasecki – Homo urbanus versus Homo silvestris – perspektywa antropologiczna
Jacek Wysocki – Las a dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe
Tomasz Olenderek – Przedstawianie toponimów leśnych na mapach
Adam Żywiczyński – Relikty dawnej sieci osadniczej na terenach leśnych Puszczy Piskiej w Nadleśnictwie Pisz. Identyfikacja, możliwości poznawcze i metody eksponowania
Benedykt Roźmiarek – Udział Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie w ochronie obiektów kultury materialnej związanych z leśnictwem w Polsce
Konrad Bul – Rozmieszczenie Miejsc Pamięci Narodowej związanych z Powstaniem Styczniowym na terenach będących w zarządzie Lasów Państwowych
Zbigniew Kobyliński i Jacek Wysocki – Grodziska i inne stanowiska o własnej formie krajobrazowej w lesie: problem długoterminowej ochrony archeologicznych obiektów zabytkowych
Krzysztof Spychała – Archeologiczne dziedzictwo kulturowe w lasach Opolszczyzny. Współpraca urzędu konserwatorskiego w Opolu z leśnikami
Grzegorz Kiarszys – Krajobrazy archeologiczne terenów leśnych. Prefiguracje a percepcja. Interpretacja wybranych przykładów stanowisk archeologicznych w świetle źródeł kartograficznych i teledetekcyjnych
Piotr Wężyk, Marta Szostak i Piotr Tompalski – Naziemne skanowanie laserowe Dębu Bartek w Zagnańsku
Cezary Sobczak – Kilka uwag na temat lotniczego skanowania laserowego terenów leśnych północno-wschodniej Polski i jego terenowej weryfikacji
Aleksander Andrzejewski – Rezerwaty przyrodniczo–archeologiczne w Odrach i Leśnie – doświadczenia wieloletniej współpracy archeologów z leśnikami
Danuta Król, Janusz Mikos i Izabela Kashyna-Pleskot – Park Kulturowy „Osada Łowców Fok” w Rzucewie, gmina Puck, jako przykład współpracy archeologów z leśnikami
Jakub Wrzosek – Archeolodzy i saperzy. Podsumowanie wyników monitoringu archeologicznego prac saperskich prowadzonych w ramach projektu „Rekultywacja na cele przyrodnicze terenów zdegradowanych, popoligonowych i powojskowych zarządzanych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe”
Mirosław Masojć, Leszek Żygadło, Lidia Kamyszek, Krzysztof Gowin i Marina Wybór-Maćkowiak – Sposoby pozyskiwania informacji o zasobach kulturowych w lasach – na przykładzie badań na S 14 (zachodnia obwodnica Łodzi) oraz S 8 (nad Grabią w pow. łaskim)
Tymoteusz Wróblewski – Różnorodność dziedzictwa kieleckiej Karczówki
Joanna Wawrzeniuk, Janusz Budziszewski, Michał Jakubczak, Magdalena Rutyna, Roman Szlązak, Michał Szubski i Przemysław Urbańczyk – Dziedzictwo kulturowe Puszczy Białowieskiej – wstępne rozpoznanie
Joanna Wawrzeniuk – Kurhany Puszczy Ladzkiej w perspektywie dotychczasowych badań archeologicznych
Alina Jaszewska – Zabytki archeologiczne w lasach województwa lubuskiego
Noty o autorach
|
